Prijscontroles
Prijscontroles zijn door de overheid opgelegde wettelijke minimum- of maximumprijzen die zijn ingesteld voor specifieke goederen. Ze worden meestal geïmplementeerd als een middel voor directe economische interventie om de betaalbaarheid van bepaalde goederen te beheren.
Inzicht in prijscontroles
Overheden voeren meestal prijscontroles op basisproducten uit - essentiële items, zoals voedsel of energieproducten. Prijscontroles die maximale prijzen bepalen, zijn prijsplafonds, terwijl prijscontroles die minimumprijzen instellen, prijsvloeren zijn.
Belangrijkste leerpunten
- Prijscontroles zijn door de overheid opgelegde minimum- of maximumprijzen die zijn ingesteld voor specifieke goederen en worden doorgaans ingevoerd om de betaalbaarheid van de goederen te beheren.
- In het beste geval zijn prijscontroles alleen op zeer korte termijn effectief.
- Op de lange termijn leiden prijscontroles tot problemen zoals tekorten, rantsoenering, inferieure productkwaliteit en zwarte markten.
Op de lange termijn leiden prijscontroles onvermijdelijk tot problemen zoals tekorten, rantsoenering, verslechtering van de productkwaliteit en zwarte markten die ontstaan om de prijsgecontroleerde goederen te leveren via onofficiële kanalen.
Een voorbeeld in de Verenigde Staten zijn de prijscontroles op benzine tijdens de Nixon-administratie, die uiteindelijk leidden tot grote tekorten in het aanbod en lange, langzame lijnen bij benzinepompen.
Voorbeeld van prijscontroles
Huurcontrole is een ander vaak genoemd voorbeeld van de ineffectiviteit van prijscontroles. Het huurcontrolebeleid dat op grote schaal in New York werd geïmplementeerd, was bedoeld om een voldoende aanbod van betaalbare woningen te helpen handhaven. Het werkelijke effect was echter dat het totale aanbod van beschikbare huurruimte werd verminderd, wat op zijn beurt heeft geleid tot nog hogere prijzen op de markt van beschikbare huurwoningen.
Prijscontroles - te oordelen naar de lange geschiedenis van regeringen die van dergelijke maatregelen gebruik maken - hebben aangetoond dat ze in het beste geval alleen op zeer korte termijn effectief zijn.
Het netto-effect van huurcontrole heeft ertoe geleid dat ondernemers in onroerend goed worden ontmoedigd om verhuurders te worden. Dit heeft geleid tot een aanbodsituatie waarin er minder huurwoningen beschikbaar zijn dan het bedrag dat door een vrije markt zou zijn gecreëerd, waardoor de huurprijzen voortdurend opwaarts onder druk staan. Gecontroleerde huurprijzen ontmoedigen ook effectief verhuurders om de nodige uitgaven te doen om huurwoningen te handhaven of te verbeteren, wat leidt tot verslechtering van de kwaliteit van huurwoningen.
Kritiek op prijscontrole
Als overheidsmaatregel kunnen prijscontroles met de beste bedoelingen worden uitgevoerd, maar in de praktijk werken ze over het algemeen niet. Pogingen om de prijzen te beheersen, kunnen de economische basiskrachten van vraag en aanbod niet voor langere tijd overwinnen.
Wanneer prijzen door handel in een vrije markt worden vastgesteld, verschuiven de prijzen om het evenwicht tussen vraag en aanbod te behouden. Wanneer een overheid echter prijscontroles oplegt - juist omdat zij weigert de evenwichtsprijs van de vrije markt te accepteren - is het uiteindelijke gevolg dat een overmatige vraag wordt gecreëerd in het geval van prijsplafonds, of een overaanbod in het geval van prijsvloeren.
Nogmaals, de prijscontroles van benzine uit de jaren zeventig vormen een klassiek voorbeeld. Geen enkele poging van de overheid om de prijs van benzine te beperken, zou het economische basisfeit kunnen veranderen dat benzineproducenten alleen bereid waren een extreem beperkt aanbod van benzine te verkopen voor de door de overheid vastgestelde prijs. Dit resulteerde in extreme tekorten aan benzine.
Vergelijk beleggingsrekeningen Aanbieder Naam Beschrijving Adverteerder Openbaarmaking × De aanbiedingen die in deze tabel worden weergegeven, zijn afkomstig van samenwerkingsverbanden waarvan Investopedia een vergoeding ontvangt.