Gresham's wet
De wet van Gresham is een monetair principe waarin staat dat 'slecht geld goed verdrijft'. Het wordt voornamelijk gebruikt voor overweging en toepassing in valutamarkten. Gresham's wet was oorspronkelijk gebaseerd op de samenstelling van geslagen munten en de waarde van de edelmetalen die erin werden gebruikt. Sinds het afschaffen van metaalvalutanormen is de theorie echter toegepast op de relatieve stabiliteit van de waarde van verschillende valuta's op wereldmarkten.
Belangrijkste leerpunten
- De wet van Gresham zegt dat wettelijk overgewaardeerde valuta ertoe neigen om wettelijk ondergewaardeerde valuta uit de omloop te drijven.
- De wet van Gresham is ontstaan als een observatie van de effecten van metaalvalutascheiding, maar is ook van toepassing in de hedendaagse wereld van papier en elektronische gelden.
- Bij afwezigheid van effectief afgedwongen wettelijke aanbestedingswetten, zoals in hyperinflatoire crises of internationale goederen- en valutamarkten, werkt de wet van Gresham omgekeerd.
Goed geld versus slecht geld begrijpen
De kern van Gresham's wet is het concept van goed geld (geld dat ondergewaardeerd is of geld dat stabieler in waarde is) versus slecht geld (geld dat overgewaardeerd is of snel waarde verliest). Volgens de wet verdrijft slecht geld goed geld in omloop. Slecht geld is dan de valuta die wordt beschouwd als gelijk of minder intrinsieke waarde in vergelijking met de nominale waarde. Ondertussen is goed geld valuta waarvan wordt aangenomen dat het een grotere intrinsieke waarde heeft of meer potentieel voor een grotere waarde dan de nominale waarde. Een basisaanname voor het concept is dat beide valuta's worden beschouwd als algemeen aanvaardbare ruilmiddelen, gemakkelijk liquide zijn en tegelijkertijd beschikbaar zijn voor gebruik. Logischerwijs zullen mensen ervoor kiezen om transacties met slecht geld af te handelen en saldi van goed geld aan te houden, omdat goed geld het potentieel heeft om meer waard te zijn dan de nominale waarde.
Oorsprong van de wet van Gresham
Het slaan van munten is het meest basale voorbeeld van de toegepaste wet van Gresham. De naamgenoot van de wet, Sir Thomas Gresham, verwees zelfs naar gouden en zilveren munten in zijn relevante geschriften. Gresham leefde van 1519 tot 1579, werkte als financier voor de koningin en richtte later de Royal Exchange van de City of London op. Henry VIII had de samenstelling van de Engelse shilling veranderd en een aanzienlijk deel van het zilver vervangen door onedele metalen. Gresham's overleg met de koningin legde uit dat mensen zich bewust waren van de verandering en begonnen de Engelse shilling-munten te scheiden op basis van hun productiedata om de munten te hamsteren met meer zilver dat, toen gesmolten, meer waard was dan hun nominale waarde. Gresham merkte op dat het slechte geld het goede geld uit de circulatie verdreef.
Dit fenomeen was eerder opgemerkt en beschreven in het oude Griekenland en het middeleeuwse Europa. De observatie kreeg pas in het midden van de 19e eeuw de formele naam "Wet van Gresham", toen de Schotse econoom Henry Dunning Macleod het aan Gresham toeschreef.
Hoe de wet van Gresham werkt
Door de geschiedenis heen hebben pepermuntjes munten gemaakt van goud, zilver en andere edelmetalen, die de munten oorspronkelijk hun waarde gaven. Na verloop van tijd verminderden de uitgevende instellingen van munten soms de hoeveelheid edelmetalen die worden gebruikt om munten te maken en probeerden ze door te geven als volwaardige munten. Gewoonlijk zouden nieuwe munten met minder edelmetaalgehalte minder marktwaarde hebben en met korting of helemaal niet worden verhandeld, en de oude munten zouden een grotere waarde behouden. Met betrokkenheid van de overheid, zoals wetten op wettig betaalmiddel, zouden de nieuwe munten doorgaans echter dezelfde nominale waarde moeten hebben als oudere munten. Dit betekent dat de nieuwe munten juridisch overgewaardeerd worden en de oude munten wettelijk ondergewaardeerd. Regeringen, heersers en andere muntuitgevende instellingen zouden zich hiermee bezighouden om inkomsten in de vorm van heerschappij te verkrijgen en hun oude schulden (die ze in oude munten leenden) terug te betalen in de nieuwe munten (die minder intrinsieke waarde hebben) tegen nominale waarde .
Omdat de waarde van het metaal in oude munten (goed geld) hoger is dan de nieuwe munten (slecht geld) tegen nominale waarde, hebben mensen een duidelijke stimulans om de voorkeur te geven aan de oude munten met een hoger intrinsiek edelmetaalgehalte. Zolang ze wettelijk verplicht zijn om beide soorten munten als dezelfde monetaire eenheid te behandelen, zullen kopers hun minder kostbare munten zo snel mogelijk willen doorgeven en de oude munten willen behouden. Ze kunnen de oude munten smelten en het metaal verkopen, of ze kunnen de munten gewoon oppotten als een grotere opgeslagen waarde. Het slechte geld circuleert door de economie, en het goede geld wordt uit de circulatie gehaald om te worden opgeborgen of te worden gesmolten voor verkoop als ruw metaal.
Het eindresultaat van dit proces, bekend als het vervalsen van de valuta, is een daling van de koopkracht van de valuta-eenheden, of een stijging van de algemene prijzen: met andere woorden, inflatie. Om de wet van Gresham te bestrijden, geven regeringen vaak de schuld aan speculanten en nemen ze hun toevlucht tot tactieken zoals valutacontroles, verbod op het verwijderen van munten uit de omloop, of confiscatie van kostbare metalen voorraden in particulier bezit die worden aangehouden voor monetair gebruik.
In een modern voorbeeld van dit proces, in 1982, veranderde de Amerikaanse overheid de samenstelling van de cent om 97, 5% zink te bevatten. Deze wijziging maakte centen van vóór 1982 meer waard dan hun tegenhangers na 1982, terwijl de nominale waarde hetzelfde bleef. In de loop van de tijd stegen de koperprijzen als gevolg van het debaseren van de valuta en de daaruit voortvloeiende inflatie van gemiddeld $ 0, 6662 in 1982 tot $ 3, 0597 in 2006 toen de VS zware nieuwe straffen oplegde voor het smelten van munten. Dit betekent dat de nominale waarde van de cent 78% van zijn koopkracht verloor en dat mensen gretig oude centen aan het smelten waren, die op dat moment bijna vijf keer de waarde van de centen van na 1982 waard waren. De wetgeving leidt tot een boete van $ 10.000 en / of vijf jaar gevangenisstraf indien veroordeeld voor dit misdrijf.
Legaliteiten, de wet van Gresham en de valutamarkt
De wet van Gresham speelt zich af in de moderne economie om dezelfde redenen als in de eerste plaats werd nageleefd: wetten op wettig betaalmiddel. Bij afwezigheid van effectief afgedwongen wettelijke aanbestedingswetten werkt de wet van Gresham meestal omgekeerd; goed geld drijft slecht geld uit de circulatie omdat mensen kunnen weigeren het minder waardevolle geld te accepteren als betaalmiddel bij transacties. Maar wanneer alle valuta-eenheden wettelijk verplicht zijn om tegen dezelfde nominale waarde te worden erkend, werkt de traditionele versie van de wet van Gresham.
In de moderne tijd zijn de juridische banden tussen valuta's en edele metalen slanker geworden en uiteindelijk volledig verbroken. Met de aanneming van papiergeld als wettig betaalmiddel (en boekhoudkundig inschrijvingsgeld door fractioneel reservebankieren), betekent dit dat de emittenten van geld in staat zijn om heerschappij te verkrijgen door naar believen geld te drukken of te lenen in plaats van nieuwe munten te slaan. Deze voortdurende debasering heeft in de meeste economieën meestal tot een aanhoudende inflatietrend als norm geleid. In extreme gevallen kan dit proces zelfs leiden tot hyperinflatie, waarbij geld het papier waarop het is gedrukt letterlijk waard is.
In gevallen van hyperinflatie komen vreemde valuta vaak in de plaats van lokale, hypergeflate valuta; dit is een voorbeeld van de wet van Gresham die in omgekeerde richting werkt. Zodra een valuta snel genoeg waarde verliest, hebben mensen de neiging om te stoppen met het gebruiken voor stabielere vreemde valuta, soms zelfs tegen repressieve wettelijke sancties. Tijdens de hyperinflatie in Zimbabwe bijvoorbeeld bereikte de inflatie in juli 2008 een jaarlijks percentage van naar schatting 250 miljoen procent. Hoewel het nog steeds wettelijk verplicht is om de Zimbabwaanse dollar als wettelijke valuta te erkennen, begonnen veel mensen in het land het gebruik ervan in transacties op te geven, uiteindelijk de overheid dwingen de facto en de daaropvolgende de jure dollarisering van de economie te erkennen. In de chaos van een economische crisis met een bijna waardeloze valuta, was de regering niet in staat om haar wettige betaalmiddelenwetten effectief af te dwingen. Goed (stabieler) geld zorgde ervoor dat slecht (hyperinflated) geld eerst uit de omloop kwam op de zwarte markt, daarna in algemeen gebruik en uiteindelijk met officiële overheidssteun.
In die zin kan de wet van Gresham ook worden overwogen op de wereldwijde valutamarkten en internationale handel, omdat wetten op wettige betaalmiddelen bijna per definitie alleen van toepassing zijn op nationale valuta. Op wereldmarkten circuleren sterke valuta's, zoals de Amerikaanse dollar of de euro, die in de loop van de tijd relatief stabieler zijn (goed geld), vaak als internationale ruilmedia en worden ze gebruikt als internationale prijsreferenties voor wereldwijd verhandelde grondstoffen. Zwakkere, minder stabiele valuta's (slecht geld) van minder ontwikkelde landen hebben de neiging om zeer weinig of helemaal niet buiten de grenzen en jurisdictie van hun respectieve emittenten te circuleren om hun gebruik als wettig betaalmiddel af te dwingen. Met internationale concurrentie in valuta's en geen enkel wereldwijd wettig betaalmiddel, circuleert goed geld en slecht geld uit de algemene circulatie door de werking van de markt.
Vergelijk beleggingsrekeningen Aanbieder Naam Beschrijving Adverteerder Openbaarmaking × De aanbiedingen die in deze tabel worden weergegeven, zijn afkomstig van samenwerkingsverbanden waarvan Investopedia een vergoeding ontvangt.