Dutch Tulip Bulb Market Bubble Definition
De Nederlandse tulpenbollenmarktbel, ook wel 'tulpenmania' genoemd, was een van de beroemdste marktbellen en crashes aller tijden. Het gebeurde in Nederland in de vroege tot midden 1600 toen speculatie de waarde van tulpenbollen tot het uiterste deed stijgen. Op het hoogtepunt van de markt handelden de zeldzaamste tulpenbollen maar liefst zes keer het jaarsalaris van de gemiddelde persoon.
Tegenwoordig dient de tulipmania als een parabel voor de valkuilen die overmatige hebzucht en speculatie kunnen veroorzaken.
Geschiedenis van de Bubble van de Nederlandse Tulpenmarkt
Tulpen arriveerden voor het eerst in West-Europa in de late 1500's, en, als een import uit hun geboorteland Turkije, beval hetzelfde exotisme dat specerijen en oosterse tapijten deden. Het zag eruit als geen andere bloem die inheems is in het continent. Het is dan ook geen verrassing dat tulpen een luxeproduct werden dat bestemd was voor de tuinen van de welgestelden: "het werd beschouwd als een bewijs van slechte smaak bij elke man van fortuin zonder een verzameling [tulpen]." In navolging van de welvarenden probeerden de middenklasse van de handelaren in de Nederlandse samenleving (die destijds niet elders in Europa bestond) hun rijkere buren na te streven en eisten ook tulpen. Aanvankelijk was het een statusitem dat werd gekocht om de reden dat het duur was. Maar tegelijkertijd stonden tulpen bekend als notoir kwetsbaar, 'het kan nauwelijks worden getransplanteerd of zelfs in leven worden gehouden' zonder zorgvuldige teelt. In de vroege jaren 1600 begonnen professionele tulpenkwekers technieken te verfijnen om de bloemen lokaal te kweken en te produceren, waardoor een bloeiende zakelijke sector werd gevestigd die tot op de dag van vandaag is blijven bestaan.
Volgens Smithsonian.com leerden de Nederlanders dat tulpen konden groeien uit zaden of knoppen die op de moederbol groeiden. Een bol die uit zaad groeide zou zeven tot 12 jaar duren voordat hij bloeide, maar een bol zelf kon het volgende jaar bloeien. "Gebroken bollen" waren een soort tulp met een gestreept, veelkleurig patroon in plaats van een enkele effen kleur die voortkwam uit een mozaïekvirusstam. Deze variatie was een katalysator die een groeiende vraag naar zeldzame, "gebroken bol" tulpen veroorzaakte, wat uiteindelijk leidde tot de hoge marktprijs.
In 1634 veegde tulipmania door Nederland. "De woede onder de Nederlanders om [tulpenbollen] te bezitten was zo groot dat de gewone industrie van het land werd verwaarloosd, en de bevolking, zelfs tot het laagste bezinksel, begon aan de tulpenhandel." Een enkele bol kan wel 4000 of zelfs 5500 florijnen waard zijn - aangezien de florijnen van de 1630 gouden munten van onzeker gewicht en kwaliteit waren, is het moeilijk om een nauwkeurige schatting te maken van de waarde van vandaag in dollars, maar Mackay geeft ons enkele referentiepunten : onder andere 4 vaten bier kostten 32 florijnen. Dat is ongeveer 1.008 liter bier - of 65 vaten bier. Een vat Coors Light kost ongeveer $ 90, en dus 4 ton bier ≈ $ 4.850 en 1 florin ≈ $ 150. Dat betekent dat het beste van tulpen tegenwoordig meer dan $ 750.000 kost (maar met veel bollen in de range van $ 50.000 - $ 150.000). Tegen 1636 was de vraag naar de tulpenhandel zo groot dat reguliere marts voor hun verkoop werden gevestigd op de Beurs van Amsterdam, in Rotterdam, Harlaem en andere steden.
Op dat moment begonnen professionele handelaren ('stockjobbers') aan de actie en iedereen leek geld te verdienen door simpelweg enkele van deze zeldzame bollen te bezitten. Het leek inderdaad op het moment dat de prijs alleen maar kon stijgen; dat "de passie voor tulpen voor altijd zou duren." Mensen begonnen tulpen met hefboomwerking te kopen - met behulp van gemarginaliseerde derivatencontracten om meer te kopen dan ze zich konden veroorloven. Maar zo snel als het begon, werd het vertrouwen geschokt. Tegen het einde van het jaar 1637 begonnen de prijzen te dalen en bleven ze nooit meer achterom. Een groot deel van deze snelle daling werd veroorzaakt door het feit dat mensen bollen op krediet hadden gekocht, in de hoop hun leningen terug te betalen toen ze hun bollen met winst verkochten. Maar toen de prijzen begonnen te dalen, werden houders gedwongen te liquideren - om hun bollen tegen elke prijs te verkopen en in het proces failliet te gaan. "Honderden die, enkele maanden eerder begonnen te twijfelen dat er zoiets was als armoede in het land, ontdekten plotseling dat ze de bezitters waren van een paar bollen, die niemand zou kopen, " zelfs tegen prijzen een vierde van wat ze betaalden. In 1638 waren de prijzen voor tulpenbollen teruggekeerd naar waar ze vandaan kwamen.
Belangrijkste leerpunten
- De Dutch Tulip Bulb Market Bubble was een van de beroemdste activa-bubbels en crashes aller tijden.
- Op het hoogtepunt van de bel werden tulpen verkocht voor ongeveer 10.000 gulden, gelijk aan de waarde van een herenhuis aan het Grand Canal in Amsterdam.
- Tulpen werden in 1593 in Nederland geïntroduceerd, waarbij de bubbel voornamelijk van 1634 tot 1637 plaatsvond.
- Recente wetenschap heeft de omvang van de tulipmania in twijfel getrokken en gesuggereerd dat het misschien overdreven is als een parabel van hebzucht en overmaat.
De bubbel barst
Tegen het einde van 1637 was de bubbel gesprongen. Kopers kondigden aan dat ze de eerder overeengekomen hoge prijs voor bollen niet konden betalen en de markt viel uiteen. Hoewel het geen verwoestende gebeurtenis was voor de economie van het land, ondermijnde het wel de sociale verwachtingen. Het evenement vernietigde relaties gebaseerd op vertrouwen en de bereidheid en het vermogen van mensen om te betalen.
Volgens Smithsonian.com schilderden Nederlandse calvinisten een overdreven scène van economische ondergang omdat ze zich zorgen maakten dat de door tulp gedreven consumentisme-boom tot maatschappelijk verval zou leiden. Ze stonden erop dat zulke grote rijkdom goddeloos was en het geloof blijft tot op de dag van vandaag.
Voorbeelden uit de praktijk van extreem kopen
De obsessie met tulpen - ook wel "Tulipmania" genoemd - heeft generaties lang de verbeelding van het publiek getrokken en is het onderwerp geweest van verschillende boeken, waaronder een roman genaamd Tulip Fever van Deborah Moggach. Volgens de populaire legende greep de tulpengekte alle niveaus van de Nederlandse samenleving in de jaren 1630. Een Schotse journalist Charles Mackay schreef in zijn beroemde boek Memoirs of Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds uit 1841 dat "de rijkste kooplieden van de armste schoorsteenvegers in de tulpenstrijd sprongen, bollen tegen hoge prijzen kochten en ze voor nog meer prijzen verkochten ."
Nederlandse speculanten gaven ongelooflijke hoeveelheden geld uit aan deze bollen, maar ze produceerden slechts bloemen voor een week - veel bedrijven werden opgericht met als enig doel tulpen te verhandelen. De handel bereikte echter zijn koortspitch in de late 1630s.
In de jaren 1600 was de Nederlandse munteenheid de gulden, die aan het gebruik van de euro voorafging. Volgens Focus-Economics.com, op het hoogtepunt van de bubbel, werden tulpen verkocht voor ongeveer 10.000 gulden. In de jaren 1630 kwam een prijs van 10.000 gulden ongeveer overeen met de waarde van een landhuis aan het Canal Grande in Amsterdam.
Bestonden de Nederlandse Tuliplmania echt?
In het jaar 1841 publiceerde de auteur Charles Mackay zijn klassieke analyse, Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds. Onder andere fenomenen documenteert Mackay (die nooit in Nederland heeft gewoond of bezocht) de prijsbellen van activa - de Mississippi-regeling, de Zuidzeebel en de tulpenmanie van de jaren 1600. Het is door Mackay's korte hoofdstuk over het onderwerp dat het populair werd als het paradigma voor een zeepbel van activa.
Mackay maakt het punt dat gezochte bollen, van bijzondere zeldzaamheid en schoonheid, voor zes cijfers in de dollars van vandaag verkochten - maar er is eigenlijk weinig bewijs dat de manie zo wijdverspreid was als is gemeld. De politiek econoom Peter Garber publiceerde in de jaren tachtig een academisch artikel over de Tulipmania. Ten eerste merkt hij op dat tulpen niet alleen staan in hun snelle opkomst: "onlangs werd een kleine hoeveelheid ... leliebollen verkocht voor 1 miljoen gulden ($ 480.000 tegen de wisselkoersen van 1987)", waarmee wordt aangetoond dat bloemen zelfs in de moderne wereld commando extreem hoge prijzen. Bovendien was er vanwege de timing in de tulpenteelt altijd een paar jaar vertraging tussen de vraagdruk en het aanbod. Onder normale omstandigheden was dit geen probleem, omdat het toekomstige verbruik een jaar of langer op voorhand werd gecontracteerd. Omdat de prijsstijging van de 1630 zo snel plaatsvond en nadat de bollen al voor het jaar waren geplant, zouden telers niet de gelegenheid hebben gehad om de productie te verhogen als reactie op de prijs.
Earl Thompson, een econoom, heeft eigenlijk vastgesteld dat vanwege dit soort productievertraging en het feit dat telers legale contracten zijn aangegaan om hun tulpen op een later tijdstip te verkopen (vergelijkbaar met futures-contracten), die streng werden gehandhaafd door de Nederlandse overheid, de prijzen stegen vanwege het simpele feit dat leveranciers niet aan alle vraag konden voldoen. De daadwerkelijke verkoop van nieuwe tulpenbollen bleef inderdaad gedurende de hele periode op een gewoon niveau. Thompson concludeerde dus dat de "manie" een rationeel antwoord was op eisen die waren vastgelegd in contractuele verplichtingen. Op basis van gegevens over de specifieke uitbetalingen in de contracten, voerde Thompson aan dat "de prijzen van tulpenbollencontracten sterk afleefden op wat een rationeel economisch model zou dicteren ... Tulpencontractprijzen vóór, tijdens en na de 'tulpenmania' lijken een opmerkelijke illustratie van 'marktefficiëntie'. In 1638 was de tulpenproductie zelfs gestegen om aan de eerdere vraag te voldoen - die toen al was afgenomen, waardoor een overaanbod op de markt ontstond en de prijzen verder onder druk kwamen te staan.
De historicus Anne Goldgar heeft ook over de Tulpenmanie geschreven en is het met Thompson eens, en twijfelt aan de 'brutaliteit' ervan. Goldgar stelt dat hoewel tulpenmanie misschien geen economische of speculatieve zeepbel is geweest, het om andere redenen toch traumatisch was voor de Nederlanders. "Hoewel de financiële crisis maar weinig mensen trof, was de schok van tulipmania aanzienlijk." Ze beweert zelfs dat de "Tulpenbel" helemaal geen manie was (hoewel een paar mensen zeer hoge prijzen betaalden voor een paar zeer zeldzame bollen en een paar mensen ook veel geld verloren) . In plaats daarvan is het verhaal als een morele les in het publieke discours opgenomen, dat hebzucht slecht is en prijzen jagen gevaarlijk kan zijn. Het is een fabel geworden over moraliteit en markten, opgeroepen als herinnering dat wat omhoog gaat, omlaag moet gaan. Bovendien hield de kerk dit verhaal vast als een waarschuwing tegen de zonden van hebzucht en gierigheid - het werd niet alleen een culturele parabel, maar ook een religieuze verontschuldiging .
Vergelijk beleggingsrekeningen Aanbieder Naam Beschrijving Adverteerder Openbaarmaking × De aanbiedingen die in deze tabel worden weergegeven, zijn afkomstig van samenwerkingsverbanden waarvan Investopedia een vergoeding ontvangt.