Een inleiding tot het Internationaal Monetair Fonds (IMF)

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is een internationale organisatie die financiële hulp en advies verstrekt aan lidstaten. Dit artikel bespreekt de belangrijkste functies van de organisatie, die een blijvende instelling is geworden die een integraal onderdeel is van het creëren van financiële markten wereldwijd en de groei van ontwikkelingslanden.

Wat doet het?
Het IMF werd geboren aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, uit de Bretton Woods-conferentie in 1945. Het werd opgericht uit een behoefte om economische crises zoals de Grote Depressie te voorkomen. Met zijn zusterorganisatie, de Wereldbank, is het IMF de grootste publieke geldschieter ter wereld. Het is een gespecialiseerd agentschap van de Verenigde Naties en wordt gerund door de 186 lidstaten. Het lidmaatschap staat open voor elk land dat buitenlands beleid voert en de statuten van de organisatie accepteert.

Het IMF is verantwoordelijk voor het creëren en onderhouden van het internationale monetaire systeem, het systeem waarmee internationale betalingen tussen landen plaatsvinden. Het streeft er dus naar een systematisch mechanisme te bieden voor valutatransacties om investeringen te bevorderen en een evenwichtige mondiale economische handel te bevorderen.

Om deze doelen te bereiken, richt het IMF zich op en adviseert het over het macro-economische beleid van een land, dat van invloed is op de wisselkoers en het budget-, geld- en kredietbeheer van de overheid. Het IMF zal ook de financiële sector en het regelgevingsbeleid van een land beoordelen, evenals structureel beleid binnen de macro-economie die betrekking hebben op de arbeidsmarkt en de werkgelegenheid. Bovendien kan het als fonds financiële hulp bieden aan landen die discrepanties in de betalingsbalans moeten corrigeren. Het IMF is dus belast met het voeden van de economische groei en het handhaven van een hoog werkgelegenheidsniveau binnen landen.

Hoe werkt het?
Het IMF haalt zijn geld uit quotabonnementen die door lidstaten worden betaald. De grootte van elk quotum wordt bepaald door hoeveel elke overheid kan betalen volgens de grootte van haar economie. Het quotum bepaalt op zijn beurt het gewicht dat elk land binnen het IMF heeft - en daarmee zijn stemrechten - en hoeveel financiering het van het IMF kan ontvangen.

Vijfentwintig procent van de quota van elk land wordt betaald in de vorm van speciale trekkingsrechten (SDR's), die een claim zijn op de vrij bruikbare valuta van IMF-leden. Vóór de SDR's was het Bretton Woods-systeem gebaseerd op een vaste wisselkoers en er werd gevreesd dat er onvoldoende reserves zouden zijn om de wereldwijde economische groei te financieren. Daarom creëerde het IMF in 1968 de SDR's, een soort van internationale reserve-activa. Ze werden gecreëerd als aanvulling op de toenmalige internationale reserves, die goud en de Amerikaanse dollar waren. De SDR is geen valuta; het is een rekeneenheid waarmee lidstaten met elkaar kunnen uitwisselen om internationale rekeningen te regelen. De SDR kan ook worden gebruikt in ruil voor andere vrij verhandelde valuta's van IMF-leden. Een land kan dit doen wanneer het een tekort heeft en meer vreemde valuta nodig heeft om zijn internationale verplichtingen te betalen.

De waarde van de SDR ligt in het feit dat lidstaten zich ertoe verbinden hun verplichtingen om SDR's te gebruiken en te accepteren na te komen. Elke lidstaat krijgt een bepaald aantal SDR's toegewezen op basis van hoeveel het land bijdraagt ​​aan het Fonds (dat is gebaseerd op de grootte van de economie van het land). De behoefte aan SDR's nam echter af toen grote economieën de vaste wisselkoers lieten vallen en in plaats daarvan opteerden voor variabele koersen. Het IMF doet al zijn boekhouding in SDR's, en commerciële banken accepteren in SDR luidende rekeningen. De waarde van de SDR wordt dagelijks aangepast ten opzichte van een mand met valuta's, waaronder momenteel de Amerikaanse dollar, de Japanse yen, de euro en het Britse pond.

Hoe groter het land, hoe groter zijn bijdrage; aldus dragen de VS ongeveer 18% van de totale quota bij, terwijl de Seychellen-eilanden een bescheiden 0, 004% bijdragen. Op verzoek van het IMF kan een land de rest van zijn quotum in zijn lokale valuta betalen. Het IMF kan ook geld lenen, indien nodig, op basis van twee afzonderlijke overeenkomsten met lidstaten. In totaal heeft het 212 miljard SDR (290 miljard USD) aan quota en 34 miljard SDR (46 miljard USD) beschikbaar om te lenen.

IMF voordelen
Het IMF biedt zijn hulp in de vorm van surveillance, die het jaarlijks uitvoert voor individuele landen, regio's en de wereldeconomie als geheel. Een land kan echter om financiële hulp vragen als het zich in een economische crisis bevindt, hetzij als gevolg van een plotselinge schok voor zijn economie of een slechte macro-economische planning. Een financiële crisis zal resulteren in een ernstige devaluatie van de valuta van het land of een grote uitputting van de buitenlandse reserves van het land. In ruil voor de hulp van het IMF is een land meestal verplicht om een ​​door het IMF gecontroleerd economisch hervormingsprogramma op te zetten, ook bekend als Structural Adjustment Policies (SAP's). (Zie Kan het IMF wereldwijde economische problemen oplossen voor meer inzicht ? )

Er zijn drie ruimer geïmplementeerde faciliteiten waarmee het IMF zijn geld kan lenen. Een stand-by-overeenkomst biedt de financiering van een betalingsbalans op korte termijn, meestal tussen de 12 en 18 maanden. De uitgebreide fondsfaciliteit (EFF) is een middellangetermijnregeling waarbij landen een bepaald bedrag kunnen lenen, meestal over een periode van drie tot vier jaar. Het EVF beoogt structurele problemen in de macro-economie aan te pakken die chronische betalingsongelijkheid veroorzaken. De structurele problemen worden aangepakt door hervorming van de financiële en fiscale sector en de privatisering van overheidsbedrijven. De derde hoofdfaciliteit van het IMF staat bekend als de armoedebestrijdings- en groeifaciliteit (PRGF). Zoals de naam al aangeeft, beoogt het de armoede in de armste lidstaten te verminderen en de basis te leggen voor economische ontwikkeling. Leningen worden beheerd met bijzonder lage rentetarieven. (Kijk voor gerelateerde informatie bij Wat is de betalingsbalans? )

Het IMF biedt ook technische ondersteuning aan overgangseconomieën bij de overgang van centraal geplande naar marktgerichte economieën. Het IMF biedt ook noodfondsen aan ingestorte economieën, net als voor Korea tijdens de financiële crisis van 1997 in Azië. De fondsen werden geïnjecteerd in de buitenlandse reserves van Korea om de lokale valuta te stimuleren, waardoor het land een schadelijke devaluatie kon voorkomen. Noodfondsen kunnen ook worden geleend aan landen die als gevolg van een natuurramp een economische crisis hebben doorgemaakt. (Zie State-Run Economies: From Private to Public voor een beter overzicht van de manier waarop economieën de overgang maken van staatsbeheer naar vrije markten.)

Alle faciliteiten van het IMF zijn gericht op het creëren van duurzame ontwikkeling in een land en proberen beleid te maken dat door de lokale bevolking wordt geaccepteerd. Het IMF is echter geen hulpagentschap, dus alle leningen worden verstrekt op voorwaarde dat het land de SAP's uitvoert en het een prioriteit maakt om terug te betalen wat het heeft geleend. Momenteel zijn alle landen die onder IMF-programma's vallen, landen met een overgangs- en opkomende markt (landen die te maken hebben gehad met een financiële crisis).

Niet iedereen heeft dezelfde mening
Omdat het IMF zijn geld leent met 'strings' in de vorm van zijn SAP's, zijn veel mensen en organisaties fel gekant tegen zijn activiteiten. Oppositiegroepen beweren dat structurele aanpassing een ondemocratisch en onmenselijk middel is om fondsen te lenen aan landen met economisch falen. Schuldenlanden van het IMF hebben vaak te maken met financiële zorgen boven sociale. Door hun economieën open te stellen voor buitenlandse investeringen, overheidsbedrijven te privatiseren en de overheidsuitgaven te verlagen, kunnen deze landen hun onderwijs- en gezondheidsprogramma's dus niet goed financieren. Bovendien exploiteren buitenlandse bedrijven de situatie vaak door te profiteren van lokale goedkope arbeidskrachten zonder rekening te houden met het milieu. De oppositionele groepen zeggen dat lokaal gecultiveerde programma's, met een meer grassroots benadering van ontwikkeling, deze economieën meer verlichting zouden bieden. Critici van het IMF zeggen dat, zoals het er nu uitziet, het IMF de kloof tussen de rijke en arme landen van de wereld alleen maar verdiept.

Het lijkt erop dat veel landen de spiraal van schulden en devaluatie niet kunnen beëindigen. Mexico, dat leidde tot de beruchte 'schuldencrisis' van 1982 toen het aankondigde dat het op het punt stond al zijn schulden in gebreke te stellen als gevolg van lage internationale olieprijzen en hoge rentetarieven op de internationale financiële markten, moet zijn vermogen nog bewijzen om een ​​einde te maken aan de behoefte aan het IMF en zijn beleid voor structurele aanpassing. Is het omdat dit beleid de oorzaak van het probleem niet heeft kunnen oplossen? Kunnen meer grassroots-oplossingen het antwoord zijn? Deze vragen zijn niet eenvoudig. Er zijn echter enkele gevallen waarin het IMF in- en uitgaat nadat het heeft geholpen bij het oplossen van problemen. Egypte is een voorbeeld van een land dat is begonnen met een structureel aanpassingsprogramma van het IMF en het daarmee heeft kunnen afronden.

Het komt neer op
Hulp bieden bij ontwikkeling is een steeds evoluerende en dynamische onderneming. Hoewel het internationale systeem streeft naar een evenwichtige wereldeconomie, moet het ernaar streven om tegemoet te komen aan lokale behoeften en oplossingen. Aan de andere kant kunnen we de voordelen niet negeren die kunnen worden bereikt door van anderen te leren.