Liquiditeitscrisis
Een liquiditeitscrisis is een financiële situatie die wordt gekenmerkt door een gebrek aan contant geld of activa die in veel bedrijven of financiële instellingen tegelijkertijd kunnen worden omgezet. In een liquiditeitscrisis leiden liquiditeitsproblemen bij individuele instellingen tot een acute toename van de vraag en een afname van het liquiditeitsaanbod, en het resulterende gebrek aan beschikbare liquiditeit kan leiden tot wijdverspreide wanbetalingen en zelfs faillissementen.
Belangrijkste leerpunten
- Een liquiditeitscrisis is een gelijktijdige toename van de vraag en afname van het liquiditeitsaanbod bij veel financiële instellingen of andere bedrijven.
- Aan de basis van een liquiditeitscrisis liggen wijdverbreide looptijdenverschillen tussen banken en andere bedrijven en een daaruit voortvloeiend gebrek aan liquide middelen en andere liquide middelen wanneer dat nodig is.
- Liquiditeitscrises kunnen worden veroorzaakt door grote, negatieve economische schokken of door normale cyclische veranderingen in de economie.
Inzicht in een liquiditeitscrisis
Looptijdverschillen tussen activa en passiva, evenals een daaruit voortvloeiend gebrek aan goed getimede kasstromen, liggen meestal ten grondslag aan een liquiditeitscrisis. Liquiditeitsproblemen kunnen zich voordoen bij een enkele instelling, maar een echte liquiditeitscrisis verwijst meestal naar een gelijktijdig gebrek aan liquiditeit in veel instellingen of een volledig financieel systeem.
Liquiditeitsprobleem met één bedrijf
Wanneer een anderszins solvabele onderneming niet over de liquide middelen beschikt - in contanten of andere zeer verhandelbare activa - die nodig zijn om aan haar verplichtingen op korte termijn te voldoen, kampt zij met een liquiditeitsprobleem. Verplichtingen kunnen het terugbetalen van leningen, het betalen van de lopende operationele rekeningen en het betalen van zijn werknemers omvatten. Deze bedrijven hebben misschien genoeg waarde in de totale activa om op de lange termijn aan al deze activa te voldoen, maar als ze niet genoeg contant geld hebben om ze te betalen als ze opeisbaar zijn, dan zal ze in gebreke blijven en uiteindelijk failliet gaan omdat crediteuren terugbetaling eisen. De oorzaak van het probleem is meestal een mismatch tussen de looptijden van investeringen die het bedrijf heeft gedaan en de verplichtingen die het bedrijf is aangegaan om zijn investeringen te financieren. Dit levert een cashflowprobleem op, waarbij de verwachte inkomsten uit de verschillende projecten van het bedrijf niet snel genoeg of in voldoende volume aankomen om betalingen voor de overeenkomstige financiering te doen.
Voor bedrijven kan dit type kasstroomprobleem volledig worden vermeden door het bedrijf dat investeringsprojecten kiest waarvan de verwachte inkomsten goed genoeg overeenkomen met de terugbetalingsplannen voor gerelateerde financiering om gemiste betalingen te voorkomen. Als alternatief kan het bedrijf proberen de looptijden voortdurend te matchen door extra kortlopende schulden van kredietverstrekkers aan te gaan of door een voldoende zelfgefinancierde reserve van liquide middelen aan te houden (in feite vertrouwend op eigenaars) om betalingen te doen zodra deze vervallen zijn . Veel bedrijven doen dit door te vertrouwen op kortlopende leningen om aan de zakelijke behoeften te voldoen. Vaak is deze financiering minder dan een jaar gestructureerd en kan een bedrijf helpen aan de loon- en andere eisen te voldoen.
Als bedrijfsinvesteringen en schulden niet overeenkomen op de vervaldag, aanvullende financiering op korte termijn niet beschikbaar is en zelfgefinancierde reserves niet voldoende zijn, moet het bedrijf ofwel andere activa verkopen om contanten te genereren, ook wel liquiderende activa genoemd, of worden geconfronteerd standaard. Wanneer het bedrijf geconfronteerd wordt met een tekort of liquiditeit, en als het liquiditeitsprobleem niet kan worden opgelost door voldoende activa te liquideren om aan zijn verplichtingen te voldoen, moet het bedrijf failliet gaan.
Banken en financiële instellingen zijn bijzonder kwetsbaar voor dit soort liquiditeitsproblemen, omdat een groot deel van hun inkomsten wordt gegenereerd door langlopende leningen te verstrekken voor woninghypotheken of kapitaalinvesteringen en kortlopende leningen van deposantenrekeningen. Looptijdmismatching is een normaal en inherent onderdeel van het bedrijfsmodel van de meeste financiële instellingen, en daarom bevinden ze zich meestal in een voortdurende positie om middelen te moeten beveiligen om aan onmiddellijke verplichtingen te voldoen, hetzij door extra kortlopende schulden, zelf gefinancierde reserves, of liquidatie van langlopende activa.
Liquiditeitscrisis
Niet alleen individuele financiële instellingen kunnen een liquiditeitsprobleem hebben. Wanneer veel financiële instellingen tegelijkertijd een tekort aan liquiditeit ervaren en hun zelfgefinancierde reserves opnemen, extra kortlopende schulden van kredietmarkten zoeken of proberen activa te verkopen om contanten te genereren, kan een liquiditeitscrisis optreden. Rentetarieven stijgen, minimum vereiste reservelimieten worden een bindende beperking en activa worden waardevoller of onverkoopbaar omdat iedereen probeert in één keer te verkopen. De acute behoefte aan liquiditeit tussen instellingen wordt een onderling versterkende positieve feedbacklus die zich kan verspreiden naar instellingen en bedrijven die aanvankelijk geen liquiditeitsprobleem hadden.
Hele landen - en hun economieën - kunnen in deze situatie verzwolgen raken. Voor de economie als geheel betekent een liquiditeitscrisis dat de twee belangrijkste bronnen van liquiditeit in de economie - bankleningen en de markt voor handelspapier - plotseling schaars worden. Banken verminderen het aantal leningen of stoppen helemaal met het verstrekken van leningen. Omdat zoveel niet-financiële bedrijven op deze leningen vertrouwen om aan hun kortetermijnverplichtingen te voldoen, heeft dit gebrek aan leningen een rimpeleffect in de hele economie. In een druppeleffect heeft het gebrek aan middelen gevolgen voor een overvloed aan bedrijven, wat op zijn beurt gevolgen heeft voor personen die in dienst zijn van die bedrijven.
Een liquiditeitscrisis kan zich voordoen als reactie op een specifieke economische schok of als kenmerk van een normale bedrijfscyclus. Tijdens de financiële crisis van de Grote Recessie hadden veel banken en niet-bancaire instellingen bijvoorbeeld een aanzienlijk deel van de liquide middelen afkomstig van kortlopende fondsen die werden gebruikt voor de financiering van langlopende hypotheken. Toen de korte rente steeg en de onroerendgoedprijzen instortten, dwongen dergelijke regelingen liquiditeitscrises.
Een negatieve schok voor de economische verwachtingen kan ertoe leiden dat de depositohouders bij een bank of banken plotselinge, grote opnames doen, zo niet hun volledige rekeningen. Dit kan te wijten zijn aan zorgen over de stabiliteit van de specifieke instelling of bredere economische invloeden. De rekeninghouder kan het nodig vinden om contant geld onmiddellijk in handen te hebben, misschien als er grote economische dalingen worden gevreesd. Een dergelijke activiteit kan banken een tekort aan contanten geven en niet in staat zijn om alle geregistreerde rekeningen te dekken.
Vergelijk beleggingsrekeningen Aanbieder Naam Beschrijving Adverteerder Openbaarmaking × De aanbiedingen die in deze tabel worden weergegeven, zijn afkomstig van samenwerkingsverbanden waarvan Investopedia een vergoeding ontvangt.