Een inleiding tot gedragsfinanciering

Het is moeilijk om de beurs niet als een persoon te beschouwen: het heeft stemmingen die kunnen veranderen van prikkelbaar naar euforisch; het kan ook de ene dag haastig reageren en de volgende dag goedmaken. Maar kan psychologie ons helpen de financiële markten te begrijpen? Biedt het analyseren van de stemming in de markt ons praktische strategieën? Gedragstheoretici suggereren dat het kan.

Uitgangspunten en bevindingen van gedragsfinanciering

Gedragsfinanciering is een vakgebied dat stelt dat mensen bij het nemen van investeringsbeslissingen lang niet zo rationeel zijn als de traditionele financiële theorie beweert. Voor beleggers die nieuwsgierig zijn naar hoe emoties en vooroordelen aandelenkoersen stimuleren, biedt behavioral finance een aantal interessante beschrijvingen en verklaringen.

Belangrijkste leerpunten

• Behavioral finance theoretici beweren dat mensen, in plaats van rationeel te zijn, vaak investeringsbeslissingen nemen op basis van emoties en vooroordelen.
• Beleggers houden vaak posities kwijt in plaats van de pijn te voelen die gepaard gaat met het nemen van een verlies.
• Het instinct om met de kudde mee te gaan, verklaart waarom beleggers kopen op bullmarkten en verkopen op bearmarkten.
• Gedragsfinanciering is nuttig bij het analyseren van marktrendementen achteraf, maar heeft nog geen inzichten opgeleverd die beleggers kunnen helpen bij het ontwikkelen van een strategie die in de toekomst beter zal presteren.

Het idee dat psychologie aandelenmarktbewegingen stimuleert, staat haaks op gevestigde theorieën die pleiten voor het idee dat financiële markten efficiënt zijn. Voorstanders van de efficiënte markthypothese beweren bijvoorbeeld dat alle nieuwe informatie die relevant is voor de waarde van een bedrijf snel door de markt wordt geprijsd. Als gevolg hiervan zijn toekomstige prijsbewegingen willekeurig, omdat alle beschikbare (openbare en sommige niet-openbare) informatie al is verdisconteerd in huidige waarden.

Voor iedereen die de internetbubbel en de daaropvolgende crash heeft meegemaakt, is de efficiënte markttheorie echter vrij moeilijk te slikken. Behaviorists leggen uit dat irrationeel gedrag, in plaats van anomalieën, gewoon is. In feite hebben onderzoekers regelmatig voorbeelden van irrationeel gedrag buiten de financiën gereproduceerd met behulp van zeer eenvoudige experimenten.

Het belang van verliezen versus de betekenis van winst

Hier is een experiment: bied iemand de keuze uit een zeker $ 50 of, met een tik van een munt, de mogelijkheid om $ 100 te winnen of niets te winnen. De kans is groot dat de persoon het zekere in zijn zak steekt. Omgekeerd, bied een keuze uit 1) een zeker verlies van $ 50 of 2) op een flip van een munt, ofwel een verlies van $ 100 of niets. De persoon, in plaats van een verlies van $ 50 te accepteren, zal waarschijnlijk de tweede optie kiezen en de munt omdraaien.

De kans dat de munt aan de ene of de andere kant landt, is in elk scenario gelijk, maar mensen zullen voor de munt gooien om zichzelf te redden van een verlies van $ 50, hoewel de muntenomdraai een nog groter verlies van $ 100 zou kunnen betekenen. Dat komt omdat mensen de neiging om een ​​verlies terug te verdienen, belangrijker vinden dan de mogelijkheid van meer winst.

De prioriteit om verliezen te voorkomen, geldt ook voor beleggers. Denk maar aan de aandeelhouders van Nortel Networks die de waarde van hun aandelen zagen dalen van meer dan $ 100 per aandeel begin 2000 tot minder dan $ 2 een paar jaar later. Het maakt niet uit hoe laag de koers daalt, beleggers - in de overtuiging dat de koers uiteindelijk zal terugkomen - houden vaak aandelen aan in plaats van het verlies te lijden.

De kudde versus zelf

Het kudde-instinct verklaart waarom mensen de neiging hebben anderen te imiteren. Wanneer een markt omhoog of omlaag beweegt, zijn beleggers bang dat anderen meer weten of meer informatie hebben. Als gevolg hiervan voelen beleggers een sterke impuls om te doen wat anderen doen.

Gedragsfinanciering heeft ook uitgewezen dat beleggers de neiging hebben om te veel waarde te hechten aan oordelen afgeleid van kleine steekproeven van gegevens of uit afzonderlijke bronnen. Het is bijvoorbeeld bekend dat investeerders vaardigheden in plaats van geluk toeschrijven aan een analist die een winnend aandeel kiest.

Aan de andere kant worden overtuigingen niet gemakkelijk door elkaar geschud. Een idee dat beleggers bijvoorbeeld eind jaren negentig greep, was dat een plotselinge daling van de markt een koopmogelijkheid is. Inderdaad, deze koop-de-dip-weergave doordringt nog steeds. Beleggers zijn vaak overmoedig in hun oordelen en neigen ertoe om op een "vertellend" detail in te gaan in plaats van het meer voor de hand liggende gemiddelde. Daarbij zien ze het grotere plaatje niet door te veel te focussen op kleinere details.

Hoe praktisch is gedragsfinanciering?

We kunnen ons afvragen of deze onderzoeken beleggers zullen helpen de markt te verslaan. Rationele tekortkomingen zouden immers veel winstgevende kansen moeten bieden voor verstandige investeerders. In de praktijk passen echter weinig of geen waardebeleggers gedragsprincipes toe om uit te zoeken welke goedkope aandelen daadwerkelijk rendement bieden dat consistent boven de norm ligt.

De impact van onderzoek naar gedragsfinanciering blijft nog steeds groter in de academische wereld dan in praktisch geldbeheer. Hoewel theorieën wijzen op tal van rationele tekortkomingen, biedt het veld weinig oplossingen om geld te verdienen met marktmaniasme.

Robert Shiller, de auteur van "Irrational Exuberance" (2000), toonde aan dat de markt eind jaren negentig in een luchtballon zat. Maar hij kon niet zeggen wanneer de bel zou knallen. Evenzo kunnen de gedragsdenken van vandaag ons niet vertellen wanneer de markt een top heeft bereikt, net zoals zij niet konden weten wanneer deze zou dalen na de financiële crisis van 2007-2008. Ze kunnen echter beschrijven hoe een belangrijk keerpunt eruit zou kunnen zien.

Het komt neer op

De behavioralisten moeten nog een coherent model bedenken dat daadwerkelijk de toekomst voorspelt in plaats van alleen achteraf te verklaren wat de markt in het verleden heeft gedaan. De grote les is dat theorie mensen niet vertelt hoe ze de markt moeten verslaan. In plaats daarvan vertelt het ons dat psychologie ervoor zorgt dat marktprijzen en fundamentele waarden lang uiteenlopen.

Gedragsfinanciering biedt geen investeringswonderen om deze divergentie te verzilveren, maar misschien kan het wel helpen beleggers te trainen in het volgen van hun gedrag en op hun beurt fouten vermijden die hun persoonlijke rijkdom zullen verminderen.