Hoe economische sancties werken

Een sanctie is een boete die wordt opgelegd aan een ander land, of aan individuele burgers van een ander land. Het is een instrument van buitenlands beleid en economische druk dat kan worden omschreven als een soort wortel-en-stok benadering van het omgaan met internationale handel en politiek.

Een land beschikt over een aantal verschillende soorten sancties. Hoewel sommige op grotere schaal worden gebruikt dan andere, is het algemene doel van elk een gedragsverandering te forceren.

Sancties kunnen vele vormen aannemen

Een sanctie kan op verschillende manieren worden uitgeoefend. Deze omvatten:

• Tarieven - Belastingen op goederen geïmporteerd uit een ander land.
• Quota - Een limiet voor het aantal goederen dat kan worden geïmporteerd uit een ander land of naar dat land kan worden verzonden.
• Embargoes - Een handelsbeperking die voorkomt dat een land met een ander handelt. Een overheid kan bijvoorbeeld voorkomen dat haar burgers of bedrijven goederen of diensten leveren aan een ander land.
• Niet-tarifaire belemmeringen (NTB's) - Dit zijn niet-tarifaire beperkingen op geïmporteerde goederen en kunnen licentie- en verpakkingsvereisten, productnormen en andere vereisten omvatten die niet specifiek een belasting zijn.
• Activa bevriezen of inbeslagnames - Voorkomen dat activa die eigendom zijn van een land of persoon worden verkocht of verplaatst.

Soorten sancties

Sancties zijn op verschillende manieren gecategoriseerd. Een manier om ze te beschrijven is door het aantal partijen dat de sanctie oplegt. Een "unilaterale" sanctie betekent dat een enkel land de sanctie uitvoert, terwijl een "multilaterale" sanctie betekent dat een groep of groep landen het gebruik ervan ondersteunt. Aangezien multilaterale sancties door groepen landen worden opgelegd, kunnen ze als minder riskant worden beschouwd omdat geen enkel land aan de lijn is voor het resultaat van de sanctie. Eenzijdige sancties zijn riskanter maar kunnen zeer effectief zijn als ze worden vastgesteld door een economisch machtig land.

Een andere manier om sancties te categoriseren is door de soorten handel die ze beperken. Exportsancties blokkeren goederen die een land binnenkomen, terwijl importsancties goederen blokkeren die het land verlaten. De twee opties zijn niet gelijk en zullen verschillende economische gevolgen hebben. Het blokkeren van goederen en diensten om een ​​land binnen te komen (een exportstraf) heeft over het algemeen een lichtere impact dan het blokkeren van goederen of diensten uit dat land (een importstraf). Exportsancties kunnen een stimulans zijn om geblokkeerde goederen te vervangen door iets anders. Een geval waarin een exportsanctie zou kunnen werken, is het blokkeren van gevoelige technologische knowhow om het doelland binnen te komen (denk aan geavanceerde wapens). Het is moeilijker voor het doelland om dit soort goede in-house te creëren.

Het blokkeren van de export van een land door een importsanctie vergroot de kans dat het doelland een aanzienlijke economische last zal ondervinden. Op 31 juli 2013 hebben de VS bijvoorbeeld de rekening HR 850 aangenomen, die Iran in feite blokkeerde om olie te verkopen in het buitenland vanwege zijn nucleaire programma. Deze rekening volgde op een jaar waarin de olie-export van Iran al was gehalveerd door internationale sancties. Als landen de producten van het doelland niet importeren, kan de doeleconomie worden geconfronteerd met instorting van de industrie en werkloosheid, wat een aanzienlijke politieke druk op de regering kan uitoefenen.

Gerichte sancties

Hoewel het doel van sancties is om een ​​land te dwingen zijn gedrag te veranderen, is er veel variatie in de manier waarop de sancties worden geëgaliseerd en op wie ze zijn gericht. Sancties kunnen gericht zijn op een land als geheel, zoals in het geval van een embargo op de export van een land (bijvoorbeeld Amerikaanse sancties tegen Cuba). Ze kunnen zich richten op specifieke industrieën, zoals een embargo op de verkoop van aardoliewapens. Sinds 1979 hebben de Verenigde Staten en de Europese Unie de invoer of uitvoer van goederen en diensten naar Iran verboden.

Sancties kunnen ook gericht zijn op individuen, zoals politieke figuren of bedrijfsleiders - zoals de eerder genoemde EU- en VS-sancties tegen de bondgenoten van Poetin in maart 2014. De invoering van dit soort sanctie is bedoeld om financiële problemen te veroorzaken voor een klein aantal individuen in plaats van een bevolking van het land. Dit type sanctiestrategie wordt het meest waarschijnlijk gebruikt wanneer de politieke en economische macht geconcentreerd is in de handen van een relatief kleine groep individuen die internationale financiële belangen hebben.

Een alternatief voor een militaire dreiging

Hoewel landen al eeuwenlang sancties gebruiken om het handelsbeleid van anderen af ​​te dwingen of te beïnvloeden, is handelsbeleid zelden de enige strategie die in het buitenlands beleid wordt toegepast. Het kan gepaard gaan met zowel diplomatieke als militaire acties. Een sanctie kan echter een aantrekkelijker instrument zijn omdat het economische kosten voor de acties van een land oplegt in plaats van een militaire. Militaire conflicten zijn duur, hulpbronnenintensief, kosten levens en kunnen de woede van andere landen opwekken vanwege het menselijk lijden veroorzaakt door geweld.

Bovendien is het voor een land niet haalbaar om met elk politiek probleem op militair geweld te reageren: legers zijn vaak niet groot genoeg. Bovendien zijn sommige problemen eenvoudigweg niet geschikt voor gewapende interventie. Sancties worden meestal gebruikt wanneer diplomatieke inspanningen hebben gefaald.

Wanneer sancties opleggen

Sancties kunnen om verschillende redenen worden vastgesteld, zoals een vergeldingsmaatregel voor de economische activiteiten van een ander land. Een staalproducerend land kan bijvoorbeeld een sanctie gebruiken als een ander land een ontluikende staalindustrie probeert te beschermen door een importquotum op buitenlands staal te stellen. Sancties kunnen ook worden gebruikt als een zachter instrument, vooral als afschrikmiddel tegen mensenrechtenschendingen (bijvoorbeeld de Amerikaanse sancties tegen het Zuid-Afrika van het apartheidstijdperk). De Verenigde Naties kunnen het gebruik van multilaterale sancties tegen een land goedkeuren als het zich schuldig maakt aan schendingen van de mensenrechten of als het resoluties breekt met betrekking tot kernwapens.

Soms is de dreiging van een sanctie voldoende om het beleid van het doelland te wijzigen. Een bedreiging houdt in dat het land dat de dreiging afgeeft bereid is economische moeilijkheden te doorstaan ​​om het doelland te straffen als er geen verandering plaatsvindt. De kosten van de dreiging zijn lager dan die van militaire interventie, maar ze dragen nog steeds economisch gewicht. Zo werden in 2013 de president van Zimbabwe, Robert Mugabe en zijn binnenste cirkel gesanctioneerd door de VS vanwege vermeende schending van rechten.

Soms kan een land overwegen om een ​​sanctie uit te oefenen om binnenlandse redenen in plaats van internationale. Soms speelt nationalisme een rol en kan de regering van een land een sanctie gebruiken om vastberadenheid aan te tonen of om afleiding van binnenlandse problemen te creëren. Vanwege dit probleem proberen internationale organisaties zoals de Wereldhandelsorganisatie (WTO) een deel van de druk weg te nemen en panels op te richten om geschillen tussen landen objectief te beoordelen. Dit is vooral nuttig om grotere problemen op de weg te voorkomen, omdat sancties kunnen leiden tot economisch schadelijke handelsoorlogen die kunnen overslaan naar landen die niet betrokken zijn bij het oorspronkelijke geschil.

De omvang van economisch lijden als gevolg van een sanctie is vaak niet onmiddellijk bekend. Onderzoek heeft aangetoond dat de ernst van de economische impact op het doelland toeneemt naarmate het niveau van internationale samenwerking en coördinatie bij de oprichting ervan toeneemt. Het zal ook meer uitgesproken zijn als de landen die bij de sanctie betrokken waren eerder nauwe betrekkingen hadden, omdat handelsbetrekkingen eerder significant zijn als de landen een rapport hebben.

Impact van een sanctie

De onmiddellijke impact van een importsanctie op het doelland is dat de export van het land niet in het buitenland wordt gekocht. Afhankelijk van de economische afhankelijkheid van het doelland van het uitgevoerde goed of de uitgevoerde dienst, kan dit een verlammend effect hebben. De sanctie kan het soort politieke en economische instabiliteit veroorzaken dat resulteert in een meer totalitair regime, of het kan een mislukte staat creëren als gevolg van een machtsvacuüm. Het lijden van het doelland wordt uiteindelijk gedragen door de burgers, die in tijden van crisis het regime in kwestie eerder kunnen stollen dan omverwerpen. Een kreupel land kan een voedingsbodem zijn voor extremisme, een scenario dat het initiërende land waarschijnlijk liever niet zou behandelen.

Sancties kunnen de wet van onbedoelde gevolgen volgen. De Organisatie van Arabische Petroleum-Exporterende Landen (OAPEC) bijvoorbeeld, heeft in 1973 een embargo op olietransporten naar de Verenigde Staten afgegeven als straf voor het opnieuw leveren van wapens aan Israël. OAPEC gebruikte het embargo als instrument voor buitenlands beleid, maar de effecten liepen over en verergerden de wereldwijde beurscrash van 1973-74. De instroom van kapitaal door hogere olieprijzen resulteerde in een wapenwedloop in landen in het Midden-Oosten - een destabiliserend probleem - en resulteerde niet in de beleidswijziging die OAPEC voor ogen had. Bovendien hebben veel landen met een embargo het olieverbruik teruggedrongen en hadden ze een efficiënter gebruik van aardolieproducten nodig, waardoor de vraag verder afnam.

Sancties kunnen de kosten verhogen voor consumenten en bedrijven in de landen die ze uitgeven, omdat het doelland geen goederen kan kopen, wat leidt tot economisch verlies door werkloosheid en productieverlies. Bovendien zal het land van uitgifte de keuze aan goederen en diensten die binnenlandse consumenten hebben verminderen en de kosten van zakendoen verhogen voor bedrijven die elders op zoek zijn naar leveringen. Als een sanctie eenzijdig wordt opgelegd, kan het doelland een derde land gebruiken om het effect van geblokkeerde invoer of uitvoer te omzeilen.

Voorbeeld van Oekraïne-Russische sancties

De annexatie van de Krim in Rusland in maart 2014 blijft bijvoorbeeld het geschenk dat blijft geven, sancties en tegen-sancties ontketend die alleen maar lijken te escaleren. In september 2015 kondigde de Oekraïense premier Arseny Yatseniuk aan dat zijn land Russische vliegtuigen van Oekraïense grond zou verbieden. Het verbod zou op 25 oktober 2015 van kracht worden. Slechts enkele dagen na de aankondiging van Oekraïne reageerde het Russische ministerie van Transport door een vergeldingsverbod tegen Oekraïne te dreigen, volgens TASS, het officiële door de staat gerunde nieuwsagentschap van Rusland.

En dat is slechts de nieuwste variatie op een bekend thema. Deze aangekondigde vliegverboden komen meer dan een jaar nadat de Verenigde Staten en de Europese Unie de Amerikaanse en Europese activa van leden van de "binnenste cirkel" van Vladimir Poetin, waaronder politici, bedrijfsleiders en één bank, in maart 2014 bevroor. Destijds, Reageerde Rusland door verschillende Amerikaanse politici te bestraffen, waaronder House Speaker John Boehner, senator Majority Leader Harry Reid en Arizona Senator John McCain. De impact van Russische sancties op Amerikaanse politici was ogenschijnlijk beperkt en werd humoristisch behandeld: John McCain deadpanned op 20 maart Tweet, "Ik denk dat dit betekent dat mijn voorjaarsvakantie in Siberië is uitgeschakeld, Gazprom-voorraad is verloren en geheime bankrekening in Moskou is bevroren."

Hoewel de beoogde Russen niet allemaal over buitenlandse activa beschikten, stonden ze onder financiële druk. Ze konden geen in dollar luidende transacties uitvoeren; banken waren minder bereid om hen te helpen uit angst om westerse regeringen boos te maken, en Amerikaanse bedrijven konden niet met hen samenwerken. Op de lange termijn hadden deze sancties echter waarschijnlijk minder impact dan bredere sancties op de Russische energie-export naar Europa. Ongeveer 53% van de Russische gasexport gaat naar de EU, met een geschatte waarde van $ 24 miljard per jaar.

Het komt neer op

Het succes van sancties varieert afhankelijk van hoeveel partijen erbij betrokken zijn. Multilaterale sancties zijn effectiever dan unilaterale sancties, maar het slagingspercentage is over het algemeen vrij laag. In veel omstandigheden veroorzaakten de sancties economische schade zonder het beleid van het doelland te wijzigen. Sancties zijn uiteindelijk botte instrumenten van het buitenlands beleid, omdat hun inzet zelden precies genoeg is om alleen de doeleconomie te raken, en omdat ze veronderstellen dat economische schade zal leiden tot het soort politieke druk dat het aanzettende land ten goede zal komen.