Loonspiraal
De loon-prijsspiraal is een macro-economische theorie die wordt gebruikt om de oorzaak-gevolg-relatie tussen stijgende lonen en stijgende prijzen of inflatie te verklaren. De loon-prijsspiraal suggereert dat stijgende lonen het besteedbaar inkomen verhogen, waardoor de vraag naar goederen toeneemt en de prijzen stijgen. Stijgende prijzen verhogen de vraag naar hogere lonen, wat leidt tot hogere productiekosten en verdere opwaartse druk op de prijzen waardoor een conceptuele spiraal ontstaat.
De loonprijsspiraal en inflatie
De loon-prijsspiraal is een economische term die het fenomeen van prijsstijgingen als gevolg van hogere lonen beschrijft. Wanneer werknemers een loonstijging ontvangen, vragen ze meer goederen en diensten en dit leidt op zijn beurt tot hogere prijzen. De loonsverhoging verhoogt effectief de algemene bedrijfskosten die worden doorberekend aan de consument in de vorm van hogere prijzen. Het is in wezen een eeuwigdurende lus of cyclus van consistente prijsverhogingen. De loon-prijsspiraal weerspiegelt de oorzaken en gevolgen van inflatie en is daarom kenmerkend voor de Keynesiaanse economische theorie. Het is ook bekend als de "kosten-duw" -oorsprong van inflatie. Een andere oorzaak van inflatie staat bekend als 'demand-pull'-inflatie, die volgens monetaire theoretici afkomstig is van de geldhoeveelheid.
Belangrijkste leerpunten
- De loon-prijsspiraal beschrijft een eeuwigdurende cyclus waarbij stijgende lonen stijgende prijzen creëren en vice versa.
- Het gebruik van de centrale bank door monetaire, rentetarieven, reserveverplichtingen of open-markttransacties, om de loon-prijsspiraal te beteugelen.
- Inflatietargeting is een soort monetair beleid dat streeft naar het bereiken en handhaven van een vaste rentevoet gedurende een periode.
Hoe een loonspiraal begint
Een loon-prijsspiraal wordt veroorzaakt door het effect van vraag en aanbod op de totale prijzen. Mensen die meer verdienen dan de kosten van levensonderhoud, kiezen een allocatiemix tussen besparingen en consumentenuitgaven. Naarmate de lonen stijgen, neemt ook de neiging van een consument om te sparen en te consumeren toe.
Als het minimumloon van een economie bijvoorbeeld zou stijgen, zou dit ertoe leiden dat consumenten binnen de economie meer producten kopen, wat de vraag zou verhogen. De toename van de totale vraag en de toegenomen loonlast zorgen ervoor dat bedrijven de prijzen van producten en diensten verhogen. Hoewel de lonen hoger zijn, zorgt de prijsstijging ervoor dat werknemers nog hogere salarissen eisen. Als hogere lonen worden toegekend, kan een spiraal ontstaan waarbij de prijzen vervolgens stijgen, waarbij de cyclus wordt herhaald totdat de lonen niet langer kunnen worden ondersteund.
Een loonspiraal stoppen
Overheden en economieën geven de voorkeur aan stabiele inflatie of prijsverhogingen. Een loon-prijsspiraal maakt de inflatie vaak hoger dan ideaal. Regeringen hebben de mogelijkheid om deze inflatoire omgeving te stoppen door de acties van de Federal Reserve of de centrale bank. De centrale bank van een land kan het monetaire beleid, de rente, reserveverplichtingen of open-markttransacties gebruiken om de loon-prijsspiraal te beteugelen.
Voorbeeld uit de echte wereld
De Verenigde Staten hebben in het verleden het monetaire beleid gebruikt om de inflatie te beteugelen, maar het resultaat was een recessie. De jaren zeventig waren een tijd van OPEC-stijgingen van de olieprijzen die resulteerden in een verhoogde binnenlandse inflatie. De Federal Reserve reageerde door de rente te verhogen om de inflatie te beheersen, waardoor de spiraal op de korte termijn werd gestopt, maar als katalysator voor een recessie in de vroege jaren tachtig fungeerde.
Veel landen gebruiken inflatietargeting als een manier om de inflatie te beheersen. Inflatietargeting is een strategie voor een monetair beleid waarbij de centrale bank een streefinflatiepercentage over een periode bepaalt en aanpassingen maakt om dat percentage te bereiken en te handhaven. Een boek dat in 2018 is gepubliceerd door Ben S. Bernanke, Thomas Laubach, Frederic S. Mishkin en Adam S. Posen getiteld, Inflation Targeting: Lessons from the International Experience duikt in de vroegere voor- en nadelen van inflatietargeting om na te gaan of er is een netto positief in het gebruik ervan als regel voor het monetaire beleid. De auteurs concluderen dat er geen absolute regel is voor het monetaire beleid en dat regeringen hun discretie op basis van de omstandigheden moeten gebruiken wanneer ze besluiten om inflatietargeting te gebruiken als instrument om de economie te beheersen.
Vergelijk beleggingsrekeningen Aanbieder Naam Beschrijving Adverteerder Openbaarmaking × De aanbiedingen die in deze tabel worden weergegeven, zijn afkomstig van samenwerkingsverbanden waarvan Investopedia een vergoeding ontvangt.