Welke invloed had het economische Sovjet-systeem op consumptiegoederen?

De inmiddels ter ziele gegane Sovjetunie was geen goede plaats voor haar burgers, die leden aan chronisch tekort aan consumptiegoederen. Welke goederen voor hen beschikbaar waren, waren over het algemeen inferieur aan wat er in het Westen beschikbaar was.

Tijdens haar bijna zeven decennia van bestaan ​​van 1922 tot 1991 was de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken een van de twee grote communistische machten - de andere was China - die het gecentraliseerde planningsmodel voor haar economie volgde, een basisprincipe van het communisme.

Als zodanig kregen de gewone burgers van de Sovjetunie over het algemeen geen toegang tot geïmporteerde consumptiegoederen, met name die welke in de Verenigde Staten werden vervaardigd. Ook bekend als 'het ijzeren gordijn' riep het economische systeem van de Sovjet-Unie op tot zelfvoorziening in alle zaken, van brood tot kleding tot auto's tot jachtvliegtuigen.

De Sovjet-Unie faalde om een ​​aantal redenen. Politieke analisten zeggen dat het Sovjet-economische systeem inferieur was aan de vrijemarkteconomie die de Verenigde Staten en het grootste deel van het Westen aanhangen.

De input-output analyse ontwikkeld door Nobelprijswinnende econoom Wassily Leiontief ziet de economie als een netwerk van onderling verbonden industrieën; de output van de ene industrie wordt gebruikt als input van een andere.

Gecentraliseerde planning liet echter weinig ruimte over voor snelle aanpassingen van beoordelingsfouten of externe factoren waarop de staat geen invloed had. Toen de ene industrie faalde, volgden de andere industrieën.

Tegen het midden van de jaren tachtig had de Sovjetunie 98 procent controle over de detailhandel. Particuliere bedrijven waren taboe. Alleen de kleine familiebedrijven op het platteland bleven in handen van particulieren.

In de tussentijd waren de landen rond de Sovjet-Unie in de jaren na de Tweede Wereldoorlog economische grootmachten geworden die consumptiegoederen produceerden die de kwaliteit van leven voor burgers die ze konden betalen enorm verbeterden. Met Duitse auto's, Franse parfum, Italiaanse wijnen en Britse apparaten, leefden West-Europeanen een goed leven in vergelijking met hun Sovjet-tegenhangers, die gewend waren geraakt aan lange rijen wanneer de supply-to-market supply chain werd verstoord.

Het ergste van alles was dat consumenten in de Sovjetunie een voorkeur hadden voor buitenlandse producten, zoals in de VS gemaakte Levi-jeans, ondanks dat vergelijkbare kleding uit de Sovjetunie beschikbaar was tegen lagere prijzen. Het maakte niet uit of de spijkerbroek gesmokkeld en tegen gruwelijke prijzen werd verkocht. Sovjetconsumenten hadden net voldoende blootstelling aan de buitenwereld om vertrouwd te zijn met wat er beschikbaar was en goederen van betere kwaliteit te eisen dan het Sovjet economische systeem hen kon bieden.

Doorheen zijn geschiedenis heeft de Sovjetunie geprobeerd de bevolking de boodschap bij te brengen dat consumentisme een kwaad was dat alleen in het decadente West thuishoorde. Sovjet-consumenten geloofden anders, daarom verwelkomden ze de perestrojka en de instorting van de USSR.