Zero-Bound
Zero-bound is een expansief monetair beleidstool waarbij een centrale bank de kortetermijnrente indien nodig tot nul verlaagt om de economie te stimuleren. Een centrale bank die dit beleid moet voeren, moet ook andere, vaak onconventionele, stimuleringsmethoden nastreven om de economie te reanimeren.
Belangrijkste leerpunten
- Zero-bound is een expansief monetair beleidstool waarbij een centrale bank de kortetermijnrente indien nodig tot nul verlaagt om de economie te stimuleren.
- Centrale banken zullen rentetarieven manipuleren om een stagnerende economie te stimuleren of een oververhitting te dempen.
- De Grote Recessie dwong sommige internationale centrale banken om de limieten van nulgrens onder het numerieke niveau te verleggen en negatieve tarieven in te voeren om groei en uitgaven te stimuleren.
Zero-Bound begrijpen
Nulgebonden verwijst naar het laagste niveau dat de rentetarieven kunnen dalen, en logica dicteert dat nul dat niveau zou zijn. Er zijn gevallen waarin negatieve tarieven op normale tijden zijn geïmplementeerd. Zwitserland is zo'n voorbeeld; vanaf medio 2019 is hun beoogde rentevoet -0, 75%. Japan voerde een soortgelijk beleid, met een streefpercentage medio 2019 van -0, 1%.
De belangrijkste pijl in de pijlkoker van het monetaire beleid van een centrale bank zijn rentetarieven. De bank zal rentetarieven manipuleren om een stagnerende economie te stimuleren of om een oververhitting te dempen. Het is duidelijk dat er grenzen zijn, vooral aan de onderkant van het bereik.
Nul-gebonden is de ondergrens waarnaar tarieven kunnen worden verlaagd, maar niet verder. Wanneer dit niveau wordt bereikt en de economie nog steeds ondermaats presteert, kan de centrale bank niet langer stimulansen bieden via rentetarieven. Economen gebruiken de term liquiditeitsval om dit scenario te beschrijven.
Bij een liquiditeitsval worden alternatieve procedures voor monetaire stimulering vaak noodzakelijk. De conventionele wijsheid was dat de rentetarieven niet naar een negatief territorium konden gaan, wat betekent dat zodra de rentetarieven nul bereiken of bijna nul zijn, bijvoorbeeld 0, 01%, het monetaire beleid moet worden gewijzigd om de economie te blijven stabiliseren of stimuleren.
Het meest bekende alternatieve monetaire-beleidsinstrument is kwantitatieve versoepeling. Dit is waar een centrale bank deelneemt aan een grootschalig programma voor het kopen van activa, vaak treasuries en andere staatsobligaties. Dit zal niet alleen de kortetermijnrente laag houden, maar ook de langetermijnrente verlagen, waardoor leningen verder worden gestimuleerd.
Sinds de Grote Recessie van 2008 en 2009 hebben sommige centrale banken de limieten van nulgrens onder het numerieke niveau verlegd en negatieve rentes ingevoerd. Terwijl de wereldeconomie kelderde, verlaagden centrale banken de rente om groei en uitgaven te stimuleren. Omdat het herstel echter traag bleef, begonnen centrale banken het onbekend terrein van negatieve rentetarieven te betreden.
Zweden was het eerste land dat dit grondgebied betrad, toen de Riksbank in 2009 de reporente verlaagde tot 0, 25%, waardoor de depositorente werd verlaagd naar -0, 25%. Sindsdien volgden de Europese Centrale Bank (ECB), de Bank of Japan (BOJ) en een handvol anderen het ene op het andere moment.
Voorbeeld van nulgebonden en negatieve rentetarieven in Zwitserland
Vanaf 1 juli 2019 hanteert de Zwitserse Nationale Bank (SNB) een negatief rentebeleid, met een streefpercentage van -0, 75%. Hoewel er andere voorbeelden van negatieve rentetarieven zijn, is het Zwitserse voorbeeld vrij uniek omdat het land ervoor kiest om de tarieven erg laag (en negatief) te houden om te voorkomen dat de valuta te sterk stijgt.
Zwitserland wordt gezien als een veilige haven met een laag politiek en inflatierisico. Andere voorbeelden van negatief en nulgebonden rentebeleid zijn vaak tot stand gekomen vanwege economische onrust die de rentetarieven moet verlagen om de economie te stimuleren. De Zwitserse situatie past niet in dit scenario.
De Zwitserse Nationale Bank heeft volgehouden dat zij de tarieven laag moet houden om te voorkomen dat haar toch al relatief hoge valutawaarde nog hoger wordt. Een stijgende valuta doet de Zwitserse exportindustrie schade. Daarom heeft de SNB een tweevoudige aanpak gevolgd om de valuta te beheersen. De Bank heeft zich actief beziggehouden met interventies op de valutamarkt om de sterke Zwitserse frank te beperken, en houdt ook de rentetarieven laag of negatief om een sterke speculatieve aankoop van de frank te ontmoedigen.
In april 2019 zei SNB-voorzitter Thomas Jordon dat het verhogen van de tarieven tot -0, 75% tot 0% een te hoge stijging van de frank zou veroorzaken en de economie zou schaden.
In deze situatie zal de SNB uiteindelijk een nulgebonden strategie hanteren om terug te gaan naar 0% en hoger. Dat zal niet gebeuren totdat de centrale bank denkt dat het de rente kan verhogen zonder een te significante stijging van de valuta te veroorzaken.
In het Zwitserse voorbeeld worden negatieve rentetarieven alleen toegepast op banktegoeden van Zwitserse frank boven een bepaalde drempel. De minimumdrempel is minimaal 10 miljoen frank (onder voorbehoud van wijzigingen).
Vergelijk beleggingsrekeningen Aanbieder Naam Beschrijving Adverteerder Openbaarmaking × De aanbiedingen die in deze tabel worden weergegeven, zijn afkomstig van samenwerkingsverbanden waarvan Investopedia een vergoeding ontvangt.